Заштитата на морињата во Грција и прашањето за Хеленскиот Ров...

La Грција тоа ќе биде првата европска земја што ќе го забрани риболов со трал. Ова го соопшти конзервативниот грчки премиер Киријакос Мицотакис говорејќи на „Нашата конференција за океанот“, што се одржа во Атина помеѓу 15 и 17 април.

За време на иницијативата, која се одвива од 2014 година, грчкиот премиер презентираше многу амбициозен акциски план, кој предвидува воспоставување на две огромни заштитени природни области, реставрација на некои особено чувствителни морски области и воспоставување на врвен систем за надзор за следење на овие заштитени подрачја.

Сепак, постои прилично тежок јазол што треба да се реши: обврските преземени од Грција на „Конференцијата на нашиот океан“ се некомпатибилни со отстапките направени во последните години заиндустријата за нафта и гас за истражување и експлоатација на јаглеводороди во грчкото море. Што е уште полошо, посочуваат здруженијата, е што областа на овие отстапки се поклопува со добар дел од Хеленски Ров, живеалиште од глобално еколошко значење.

Тилос, самодоволниот и нула отпад остров на Грција
Во срцето на Индискиот Океан има корален автопат

Грција ќе биде првата земја од ЕУ што ќе го забрани ловот на трали

За време на неговиот говор воНашата конференција за океанот“ од Атина, грчкиот премиер потсети на предците на грчкиот народ со Океанус, титанскиот син на Земјата и небото, и ги илустрираше заложбите на Грција за заштита на нејзините води:Ублажувањето и адаптацијата не се доволни. Ние, исто така, мора да се фокусираме на заштита и реставрација, да ги изолираме земјиштето и морињата штетни човечки активности и да и се даде простор на природата да лечи“, изјави тој Киријакос Мицотакис"и природата може да заздрави, како што видовме за време на Ковид, кога помогна кратка пауза од риболов подмладување на рибниот фонд со неверојатна стапка".

Првата акција ќе биде да забрана за ловење трали во сите поморски заштитени подрачја до 2030 година почнувајќи од Морските национални паркови. Иако во Европа веќе некое време зборуваме забрана за овој вид риболов до 2030 година (само Италија гласаше против), Грција е прва земја црно-бело да се стави оваа одлука.

Според европските регулативи, тралата во Медитеранот е дозволена до и вклучувајќи ги длабочините помеѓу 50 и 1000 метри а на растојание од брегот поголемо од 1,5 наутички милји. Сепак, читаме во документот, на патролирање на вода Грците се особено тешки поради нивното проширување и обликот на бреговите.

Сина дупка: драмата на дивиот риболов во спорното море
Риболовот убива се повеќе и повеќе ајкули: резултат од шокантната студија

Два нови национални морски паркови во Егејското и Јонското море

Историската забрана за ловење трала, разгледана најголема закана за морските екосистеми, не е единствената обврска на Грција да ги заштити своите мориња. “Ќе воспоставиме два дополнителни морски национални паркови, една во Јонско и една во Егејско Море“, објасни Мицотакис,зголемување на големината на нашите поморски заштитени подрачја за 80 проценти и покривање приближно една третина од нашите територијални морски води".

Во моментов, морските заштитени подрачја покриваат 18,3 проценти од националните води (површина еднаква на 22.796 квадратни километри): да се постигне целта на 30 проценти до 2030 година, Грција оваа година веќе ќе формира два морски национални паркови кои ќе ги опфатат над 32 отсто од територијалните води.

Првиот е Егејски морски национален парк, која ќе има вкупна површина од над 8.000 квадратни километри (6,61 отсто од грчките води) и која вклучува некои области кои се веќе означени како Важни области за живиот свет и биодиверзитетот (IBAs) и околната морска средина.

На ова ќе се додаде и огромниот Јонски морски национален парк, кој ќе се протега од северниот дел на Кефалонија до јужниот дел на Антикитира, со вкупна површина што ќе покрива над 11 проценти од грчките мориња: јадрото на морскиот парк ќе биде Јонски сегмент на Хеленскиот Ров, област од клучно значење за морските цицачи како што се сперматозоидите, клуновите китови и пругастите делфини.

Морското засолниште во срцето на Пацификот се заканува... риболов?
Китовите на океанските амбасадори во ОН: предлогот на Маори

Нашата конференција за океанот: обврските преземени од Грција

Обврските преземени од Грција за заштита и обновување на националните води одат уште подалеку: меѓу 21 програмска точка илустрирани во документот презентиран на „Конференцијата на нашиот океан“, се издвојуваат некои мерки кои предвидуваат обновување на специфични морски живеалишта, заштита на некои видови и намалување назагадување од пластика и микропластика во територијалните води.

Меѓу фундаменталните акции што ги спроведува Грција е создавањето систем на научен мониторинг и надзор на сите морски заштитени подрачја (MPA) во земјата, кои ќе користат опрема за далечинско набљудување и воздушно набљудување (UAV). Потоа се планира да се развие програма со конкретни мерки за заштита на четири области веќе идентификувани во заливот Коринтијакос, Термаикос, Сароникос и Пагасетикос.

Грција е исто така посветена на го ратификува Договорот за глобалните океани пред следната Конференција на ОН за океаните, која ќе се одржи во Јуни 2025, да се обноват специфичните морски живеалишта (исто така да се зголеми нивната големина) и да се намали загадувањето: целта е -50 проценти во споредба со 2019 година за пластика и -30 проценти за микропластика.

Меѓу најинтересните проекти илустрирани во грчкиот документ, акција за идентификација на живеалишта, миграциски патишта и области за потрага по храна на tartarughe морски: Целта е да се инсталираат 200 сателитски ознаки на морските желки од овој вид Карета карета e Chelonia mydas и да се развие систем за поддршка на одлуки (DSS) за ублажување на ефектите од риболовот врз овие животни.

Експедиција во Галапагос за заштита на меѓународните води
Океански договор на ОН: Чиле е првата земја што го потпиша

Нерешеното прашање за морско дупчење во Хеленскиот Ров

И покрај тоа што содржи некои многу важни мерки, грчкиот проект е поткопан од некои засенчени области: ова беше јасно посочено од здруженијата (ВВФ, Гринпис, Фондацијата Сина Марина, Фонд за заштита на Киклади и многу други), кои побараа од грчката влада целосно да ги продолжи своите амбиции со храбри акции.

"Вчерашната најава за создавање на два национални морски паркови во Јонското и Егејското Море е пред се важна иницијатива, со оглед на исклучителните еколошки вредности на овие простори.“, пишуваме во заедничката белешка.

"Меѓутоа, во случајот со Јонскиот, најважното прашање што допрва треба да се разјасни се однесува на постојните договори за концесија за истражување и експлоатација на јаглеводороди (нафта и гас) во овие области“, објаснуваат од здруженијата.

"Забраната на овие активности ќе биде императив, бидејќи азаштитено море апсолутно не е компатибилен со екстракцијата на нафта и гас што постои во него“, истакнуваат тие.

Суштината на проблемот е Хеленски Ров, кои во голема мера би биле на територијата на новите морски заштитени подрачја: во последниве години, Грција одобри и права на истражување на морска површина од над 50.000 квадратни километри што се протега од Јонско до Крит, и кој се преклопува со едно од најважните живеалишта во Медитеранот и пошироко.

Во 2023 година, две нафтени компании спроведоа асеизмички преглед од неколку месеци на морското дно погодено од концесиите, дури и со звучни експлозии, кои како сонарите што ги користат воените бродови можат да имаат фатални последици за китовите. Истражувачкото дупчење, според грчката влада, би можело да започне во 2025 година.

Бучавата од океаните се промени и цели екосистеми се загрозени
Еко Атлантик Сити: сателитски град повторно се појави од водата

Лулка на китовите и екстракција на природен гас

Хеленскиот ров е најдлабокиот дел на Медитеранот, како и местото каде Сперматозоидите и китовите со клун раѓаат и го одгледуваат своето потомство. "Грчкиот ров и соседниот архипелаг на Јонското Море се идентификувани како „Важни подрачја за морски цицачи“ од страна на глобалната работна група составена од експерти за морски цицачи, а поширокиот Грчки ров е предложен како заштитено поморско подрачје.“, објаснуваат здруженијата и научниците,оваа област не е соодветно заштитена и вклучува најважното живеалиште за морските цицачи".

Студија објавена на крајот на 2023 година во списанието „Истражување за загрозени видови“ открива дека најмалку четири видови, вклучувајќи го и сперматозоидот, живеат во длабоките води на Хеленскиот Ров и во лето и во зима. Истражувањето, во кое соработуваа истражувачките лаборатории на Гринпис, Универзитетот во Ексетер и Институтот за истражување на цетасите Пелагос, нагласува дека бучава произведена од сеизмички истражувања претставува сериозна закана за китовите.

"Локалната популација на китови со клун, по неколку децении на повеќекратно масовно насукање поради употребата на воени сонари, е во опаѓање, како и пругастите делфини кои го населуваат Хеленскиот Ров.„, Објаснува тој Александрос Францис, коавтор на студијата и директор на Институтот за истражување на китозите Пелагос. “Сеизмичките истражувања и истражувањето на нафта и гас во областа ќе бидат „„Cup de grace“ за локалните популации на китоми, ако се додаде на веќе постоечките антропски притисоци и закани".

Морето напредува и градовите тонат: африканските брегови се изложени на ризик
Дијалози за иновации: Андреас Војгт и Диего Де Мајо